Marek Natusiewicz
Wrocław przede wszystkim…

który kraj to przetrzyma…?

Zobowiązanie do nienakładania nowych podatków i płacenia rycerzom zwyczajowego żołdu.

Potwierdzenie wcześniejszych immunitetów i przywileju z Cieni.

• Obietnica zachowania praw poszczególnych panów krakowskich i sandomierskich.
• Zobowiązanie księcia do nienakładania nienależytych ciężarów i podatków i sprawowania sprawiedliwych sądów.

Obietnica zachowania praw poszczególnych stanów.

Rezygnacja monarchy z prawa stacji.

Zobowiązanie do nienakładania nadzwyczajnych podatków i wynagradzania rycerstwu strat doznanych podczas zagranicznych wypraw wojennych.

Zwolnienie dóbr ziemskich szlachty od podatku poradlnego, z wyjątkiem 2 groszy z łanu chłopskiego (uiszczanych tytułem uznania zwierzchności królewskiej).

Zwolnienie szlachty od budowy i reperacji zamków (nie będących punktami strategicznymi).

Ograniczenie służby wojskowej szlachty do wojny w obronie państwa (obowiązek wypłaty żołdu za wyprawy wojenne poza granice kraju w kwocie 5-6 grzywien od kopii).

Rezygnacja ze stacji w dobrach szlacheckich.

Uwolnienie od osobistych świadczeń na rzecz wielkiego księcia.

Zobowiązanie do wykupienia szlachcica, który trafiłby do niewoli podczas wyprawy poza granice kraju.

Obowiązek wypłaty żołdu za wyprawy wojenne poza granice kraju w kwocie 3 grzywien od kopii.

Ograniczenie przenoszenia się chłopów do miasta.

Tylko szlachta osiadła w danej ziemi może pełnić w niej urzędy.

Dostojeństwa kościelne zastrzeżone dla szlachty.

Zobowiązanie do nienakładania nowych podatków, niezwoływania pospolitego ruszenia oraz niezmieniania praw bez zgody sejmików ziemskich.

Obniżenie cen soli dla szlachty.

Zatwierdzenie wszystkich praw i wolności Krakowa i jego mieszkańców.

Formalne zrównanie Krakowa ze szlachtą.

Ograniczenie wolności chłopów: najwyżej jeden syn chłopski rocznie może opuścić wieś (pod warunkiem, że otrzyma od pana pozwolenie pisemne), zaostrzenie kar za zbiegostwo, początek przypisania chłopa do ziemi.

Zakaz posiadania dóbr ziemskich przez mieszczan.

Zwolnienie z ceł towarów szlacheckich z domu lub do domu wiezionych (tj. na własny użytek, lub własnej produkcji).

Instytucją podejmującą najważniejsze decyzje państwowe zostaje senat.

Król (jako princeps senatus) przewodniczy senatowi i wykonuje jego uchwały.

Wprowadzenie możliwości wypowiedzenia królowi posłuszeństwa, gdyby ten nie realizował decyzji senatu lub targnął się na jego uprawnienia (zasada de non praestanda oboedientia).

Utrata przez króla prawa do swobodnego mianowania senatorów.

Senatorowie są odpowiedzialni jedynie przed senatem.

Starostwo krakowskie może piastować tylko kasztelan albo wojewoda krakowski.

Ograniczenie nieszlachty w dostępie do urzędów duchownych.

Zakaz trudnienia się przez szlachtę handlem i rzemiosłem pod groźbą utraty szlachectwa.

Ustanowienie obowiązkowego minimalnego zakresu pańszczyzny w wysokości jednego dnia w tygodniu.

Wolna (tylko dla szlachty) żegluga po Wiśle.

Ograniczenie kompetencji sądów miejskich w przypadku, gdy sprawcą przestępstwa dokonanego w mieście jest szlachcic.

Zakaz opuszczania wsi przez chłopów bez zezwolenia pana.

Zakaz ukrywania zbiegłych chłopów i nadawania im obywatelstwa miejskiego.

Zrzeczenie się przez króla uprawnień najwyższego sędziego na rzecz powołanego Trybunału Koronnego (składającego się z 27 deputatów szlacheckich wybieranych corocznie przez sejmiki deputackie oraz 6 duchownych wybieranych przez kapituły).

za: http://www.poczet.com/przywileje.htm